Kondilomi su jedna od najčešćih bolesti koje se prenose polnim kontaktom i predstavljaju vidljivu manifestaciju infekcije human papiloma virusima, javlja se i kod muškaraca, ali kod žena mogu da izazovu pojavu raka, objašnjava dr Predrag Štilet, specijalista dermatovenerolog. Nema statističkih podataka o zastupljenosti kod nas, uopšte kod oko 20 odsto muškaraca i žena u dobi od 15. da 50. godine otkriveno je prisustvo virusa, dok se kondilomi javljaju u 1 odsto aktivne populacije.
– Klinička slika može i ne mora biti vidljiva. Pored promjena na anogenitalnoj regiji, moguća je pojava promjena na sluznici usta i grla kao posledica oralnog seksa. Većina infekcija je nemanifestna. Ukoliko primijetite promjene kao što su: mali, sjajni zaravnjeni izraštaji na genitalnoj regiji, karfiolaste, bjeličaste ili ružičaste promjene, smeđe hrapave ploče često u perianalnoj regiji, svrab ili neprijatnost na koži, treba da posumljate da imate kondilome.
Koji virusi izazivaju zarazu?
– Kondilome uzrokuju HPV(human papiloma virusi). Danas je poznato preko 200 tipova HPV od kojih 40-tak izazivaju infekcije anogenitalne i oralne sluznice. Mogu se podijeliti u dvije grupe, sa niskim onkogenim potencijalom (6 i 11) i visokim onkogenim potencijalom (16,18,31,33). Ovi virusi su vrlo zarazni i prenose se seksualnim kontaktom. Oko 2/3 osoba koje imaju seksualne kontakte sa zaraženom osobom dobijaju virus. Pojava bradavica se može pojaviti u narednim mjesecima. Period inkubacije je od 15 dana do dvije godine.
Koji su uzroci nastanka, na koji način se prenose?
-Put prenošenja je polni kontakt. Za infekciju je potrebna mikroabrazija kože ili sluzokoze. Faktori rizika za infekciju su: promiskuitet, nekorišćenje kondoma i imunisupresija. Kondilomi se češće javljaju kod oboljelih od HIV-a.
Kada i kako se dijagnostikuju?
– Ukoliko primijetite pojavu bradavica na polnom organu ili anogenitalnoj regiji, dijagnozu dermatovenerolog može postaviti kliničkim pregledom. Samo u slučajevima nejasnog kliničkog izgleda ili sumnje na malignitet preporučuje se biopsija, impatohistološka analiza. Neposredno prisustvo virusa može se dokazati detekcijom virusne DNK metodom PCR iz uzorka tkiva ili brisa.
Razlikuju li se kod žena i kod muškaraca?
– Siptomi su vrlo slični kod muškaraca i žena. Muškarci su najčešće samo prenosioci. Bradavice i osip na penisu, crvene, roze tačke oko korijena penisa, na kožici, na unutar- mokraćnom kanalu, kao i oko analnog otvora. Kod žena je slično kao kod muškaraca: promjene u vidu tačkica ili plikova na velikim i malim usnama, između njih, spolja i u unutrašnjosti vagine, na grliću materice.
Na koji način kondilomi mogu da izazovu komplikacije kod žena, u smislu malignih oboljenja?
– Najčešća, ujedno i najopasnija komplikacija kondiloma kod žena jeste karcinom grlića materice. Zato se savjetuje svim ženama koje spadaju u rizičnu grupu (ukoliko su imale kontakt sa nekim ko ima kondilome) da idu na obavezne i redovne preglede kod ginekologa na PAP-a test jer to je jedini način ranog dijagnostikovanja i blagovremenog liječenja i izlječenja.
Da li su kondilomi opasni za trudnice, porodilje i mogu li se prenijeti na bebe pri porođaju?
– U većini slučajeva, ukoliko se žena na vrijeme podvrgne terapiji, kondilomi ne utiču na trudnoću, kao ni na bebu. Trudnice treba češće da posjećuju svog ginekologa koji će je uputiti na adekvatnu terapiju. Ukoliko se ne primijete na vrijeme, u rijetkim slučajevima kondilomi mogu postati toliko veliki da dovode do krvarenja i mogu da ometaju mokrenje. Mogu da učine vaginu manje elastičnom i da zatvore porođajni kanal, kada se preporučje porođaj hiruškim putem. Prilikom porođaja kod žena koje nisu izliječile ili uklonile kondilome može doći do toga da se i novorođenče zarazi HPV-om, pri čemu se promjene javljaju u ustima bebe.
Koji su načini prevencije od ove bolesti?
– Primjena kondoma, izbjegavati seksualne kontakte sa osobom koja ima vidljive bradavice na genitalijama.Obavijestite partnera u slučaju da imate kondilome. Vakcinacija – za pripadnice ženskog pola u dobi od 11. do 13. godine, prije dobijanja prve menstruacije. M.D.P.

---

​Liječenje dugo, recidivi česti
Na koji način se liječe – uklanjaju i da li je moguće potpuno izlječenje?
– Terapija je često veliki problem za pacijenta i ljekara. Za sada ne postoji specifično antivirusno liječenje, pa se terapija zasniva na uklanjanju onih promjena na koži i sluznici koje su vidljive. Liječenje je ponekad dugotrajno (u zavisnosti od metode) i recidivi mogu biti česti. U liječenju se primjenjuju razni topijski preparati (kreme, tečnosti) sa različitim dejstvom. Ljekovi sa imunomodulatornim efektom (npr. Imikvimod) u obliki 5% kreme koji se primjenjuje 3 puta nedjeljno tokom noći 16 nedjelja, ili ljekovi sa citiotoksičnim efektom (npr. Podofilotoksin) u obliku 0.5% rastvora, koji se primjenjuje 2 puta dnevno tokom 3 uzastopna dana u nedjelji, najduže 6 nedjelja. Takođe, sinekatehini iz zelenog čaja koji se primjenjuju u obliku 10-15% masti, 3 puta dnevno do povlačenja promjena, kao i trihlorsircetna kiselina 70-90% rastvor 5-fluorouracil krema Cidofir 1% gel.
Krioterapija tečnim azotom podrazumijeva elektrokauterizaciju (radio talasima ili hyfrecatorom) koja je za mnoge kao i za mene metoda izbora za uklanjanje kondiloma.
Hirurška ekcisija primjenjuje se kod velikih promjena. Laserski tretman je vrlo skupa metoda.